Η περιφρούρηση της ζωής των πολιτών από τους φυσικούς κινδύνους αποτελεί την πρωταρχική μέριμνα της πολιτείας. Ως κίνδυνος ορίζεται η πιθανότητας εμφάνισης ενός δυσάρεστου συμβάντος, αρνητικού για την ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια. Η πυρκαγιά θεωρείται παγκοσμίως ένας από τους σοβαρότερους φυσικούς κινδύνους, κατέχοντας τη δεύτερη θέση αναφορικά με το σύνολο των περιοχών που πλήττονται παγκοσμίως. Ειδικότερα δε στη χώρα μας έχουμε γίνει πολλάκις μάρτυρες των δυσάρεστων συνεπειών των πυρκαγιών: Οι δασικές πυρκαγιές που έλαβαν χώρα το 2007 στην Πελοπόννησο και το 2018 στην Αττική, κατατάσσονται ανάμεσα στις πέντε πιο πολύνεκρες πυρκαγιές παγκοσμίως.
Ακολουθήστε τη Harbour Architecture στα Social Media:
Μέτρα πρόληψης
Η ανωτέρω διαπίστωση καθιστά επιτακτική την ανάγκη εφαρμογής των κατάλληλων στρατηγικών και λήψης των απαραίτητων μέτρων για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων αλλά και της πιθανότητας εμφάνισης του ανωτέρω φυσικού κινδύνου. Στην προσπάθεια αυτή δια του παρόντος άρθρου θα κάνουμε μία γενική επισκόπηση στις πρακτικές που υιοθετούνται για την αντιμετώπιση του επικίνδυνου για την ανθρώπινη ασφάλεια αυτού φυσικού φαινομένου.
Τεχνικά έργα που σχετίζονται με την αντιμετώπιση κινδύνου από πυρκαγιά
Όσον αφορά την προστασία των δασών από τις πυρκαγιές ενδεικτικά κι όχι περιοριστικά εφαρμόζονται και υιοθετούνται οι εξής πρακτικές:
- Δημιουργία αντιπυρικής ζώνης σ’ ένα δάσος, αλλά και γύρω από τα σπίτια
- Οι αντιπυρικές ζώνες δεν πρέπει να ορίζονται μόνο στο δάσος αλλά και γύρω από τα σπίτια τα οποία είναι μέσα στο δάσος ή γειτνιάζουν με αυτό.
- Έργα διάνοιξης δασικών δρόμων ή καθαρισμός και συντήρηση των υπαρχόντων δρόμων σε ένα δάσος
- Έργα αναδάσωσης καμένων περιοχών και προστασίας τους από τη βοσκή
- Εγκατάσταση συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης και ανίχνευσης πυρκαγιών
- Στελέχωση με σύγχρονα μέσα κατάσβεσης όπως αεροπλάνα, ελικόπτερα ή ρομπότ
- Χρήση πυρίμαχων υλικών κατά την κατασκευή γεφυρών όπως πυρίμαχο τσιμέντο και διογκωτικά επιχρίσματα
- Κατασκευή κορμοδεμάτων κατά την κατεύθυνση των ισοϋψών μικρού ύψους σανιδότοιχων
Στοιχεία κανονισμού πυροπροστασίας
Ο ισχύων σήμερα κανονισμός πυροπροστασίας ρυθμίζεται από το ΦΕΚ 80/Α/7-5-2018. Ο κανονισμός πυροπροστασίας των κτιρίων έχει θεσμοθετηθεί από την πολιτεία με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων από πυρκαγιές στα κτίρια και την περιφρούρηση της ασφάλειας της ζωής των πολιτών. Η πυροπροστασία διαιρείται σε δύο επιμέρους κατηγορίες: την ενεργητική και την παθητική. Η παθητική πυροπροστασία αφορά τον κατάλληλο σχεδιασμό του κτιρίου ώστε να αποτρέπεται η εμφάνιση πυρκαγιάς. Η ενεργητική πυροπροστασία, από την άλλη, σχετίζεται με τα μέτρα καταστολής της πυρκαγιάς στην περίπτωση που αυτή εκδηλωθεί. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρονται επιγραμματικά κάποιες από τις γενικές αρχές του κανονισμού αναφορικά με την παθητική πυροπροστασία:
Διαίρεση του κτιρίου σε πυροδιαμερίσματα
Τα κλιμακοστάσια των κτιρίων καθώς και οι χώροι κάποιου βαθμού επικινδυνότητας αποτελούν πυροδιαμερίσματα, δηλαδή ανεξάρτητους κλειστούς χώρους κατασκευασμένους από υλικά με αρκετά μεγάλο δείκτη πυραντίστασης. Η διαίρεση του κτιρίου σε πυροδιαμερίσματα εμποδίζει την εξάπλωση της πυρκαγιάς από τον έναν χώρο του κτιρίου στους υπόλοιπους.
Στη Harbour Architecture παρέχουμε ολοκληρωμένες λύσεις περιβαλλοντικού σχεδιασμού και σχεδιάζουμε έργα με γνώμωνα την ασφάλεια, την αειφορία και την αισθητική.
Οδεύσεις διαφυγής
Σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς, ο ένοικος του κτιρίου θα κινηθεί από το χώρο στον οποίο βρίσκεται προς το κλιμακοστάσιο και εν συνεχεία προς την έξοδο (στον υπαίθριο χώρο). Η διαδρομή που ακολουθεί ονομάζεται όδευση διαφυγής και προκειμένου ο ένοικος να κινηθεί με ασφάλεια θα πρέπει να είναι κάποιου ελάχιστου πλάτους, κάποιου μέγιστου επιτρεπόμενου μήκους και χωρίς εμπόδια. Απαγορεύεται οι οδεύσεις διαφυγής να διέρχονται από βοηθητικούς χώρους.
Πυράντοχες θύρες
Σε διαδρόμους υφιστάμενων κτιρίων επιβάλλεται η τοποθέτηση πυράντοχων θυρών όταν δεν τηρούνται τα μέγιστα επιτρεπόμενα μήκη απροστάτευτης όδευσης. Οι θύρες σε αυτήν την περίπτωση καλόν είναι να διαθέτουν μηχανισμό κλεισίματος.
Πληθυσμός κτιρίου
Ονομάζεται ο αναμενόμενος πληθυσμός ενός χώρου χάριν του υπολογισμού και δίνεται από πίνακες ανάλογα με τη χρήση και τη συνολική επιφάνειά του.
Έξοδοι κινδύνου
Σε κάθε όροφο με πληθυσμό μεγαλύτερο των 50 ατόμων απαιτούνται δύο τουλάχιστον εναλλακτικές έξοδοι κινδύνου, σαφώς αντιληπτές από τους χρήστες του χώρου. Το καθαρό άνοιγμα των θυρών των εξόδων κινδύνου πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,90μ.
Αντιπυρικός σχεδιασμός κτιρίων και υπαίθριων χώρων
Ειδικότερα, ως προς τη μελέτη κατασκευής νέων κτιρίων οι μελετητές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν στον σχεδιασμό τα παρακάτω:
- Χωροθέτηση του νέου κτιρίου σε απόσταση από τα παρακείμενα κτίσματα
- Ύπαρξη δεξαμενών νερού
- Ενεργητική πυροπροστασία, λόγου χάρη ύπαρξη επί τόπου ή κινητών πυροσβεστικών σωμάτων, εγκατάσταση συστήματος αυτόματης πυρανίχνευσης
- Παθητική πυροπροστασία του κτιρίου και γενικά εφαρμογή του κανονισμού πυροπροστασίας των κτιρίων όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα
- Σε πολυκατοικίες επιβάλλεται φωτισμός ασφαλείας των οδεύσεων διαφυγής των κοινόχρηστων χώρων και των εξόδων κινδύνου.
Τα στελέχη της Harbour Architecture με τα εξειδικευμένα στελέχη της βρίσκονται στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία και διευκρίνιση σχετικά με τον σχεδιασμό κατασκευών έναντι φυσικών κινδύνων, την εφαρμογή των ισχύουσων νομοθετικών διατάξεων, καθώς και για οποιοδήποτε άλλο θέμα που άπτεται του περιβαλλοντικού σχεδιασμού.
Παθητική πυροπροστασία στα Δημόσια Κτίρια
Επιπρόσθετα των ανωτέρω, στη μελέτη των δημοσίων έργων θα πρέπει να τηρούνται τα εξής:
- Επαρκής διαχωρισμός των χώρων
- Έλεγχος ευφλεκτότητας του δομικού σκελετού
- Ύπαρξη ταμιευτήρων νερού ώστε να μπορούν τα ελικόπτερα να εφοδιάζονται με νερό για την κατάσβεση των πυρκαγιών
Επιπρόσθετα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας
Πιο πάνω αναφερθήκαμε στις πρακτικές που εφαρμόζονται από την πολιτεία προς την κατεύθυνση περιστολής του καταστροφικού φαινομένου των πυρκαγιών, αλλά και στις αρχές που ακολουθούν οι μελετητές μηχανικοί κατά τον σχεδιασμό των κτιρίων για την προστασία από τις πυρκαγιές. Υπάρχουν όμως και κι άλλα βασικά, απαραίτητα μέτρα προστασίας που μπορεί να λαμβάνει ο κάθε πολίτης στο χώρο εργασίας ή στην κατοικία:
- Απενεργοποίηση των συσκευών και θέση των εγκαταστάσεων εκτός λειτουργίας κατά τις μη εργάσιμες ώρες και μέρες ή κατά την απουσία του ενοίκου. Σε αυτό βοηθούν και κάποιοι αυτοματισμοί μέσω συσκευών εντός του κτιρίου που ρυθμίζουν τη λειτουργία των συσκευών / εγκαταστάσεων.
- Κλείσιμο των εσωτερικών θυρών κατά τις ανωτέρω περιόδους και κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Αποψίλωση και απομάκρυνση των ξερόχορτων και κάθε άλλου άχρηστου εύφλεκτου υλικού στον κήπο.
Βιβλιογραφία:
- E-Learning Θερινό Σχολείο: Φυσικές και Ανθρωπογενείς καταστροφές και Τεχνικά έργα, Θεματική Ενότητα 5: Πυρκαγιές και Τεχνικά Έργα, Επιστημονικός υπεύθυνος: Γεώργιος Χατζηγεωργίου ΕΑΠ, Αθήνα 2019
- Νέος Κανονισμός Πυροπροστασίας Κτιρίων (Π.Δ. 41/2018)
